Gebruik van OPT-IN versus OPT-OUT toestemming voor onderzoek.

Afgelopen jaar heeft Ontregel het Onderzoek lid Koos de Wit meegewerkt aan een systematic review over het gebruik van OPT-IN en OPT-OUT toestemming van patiënten bij het (her)gebruik van bestaande zorgdata voor wetenschappelijk onderzoek. Bij OPT-OUT wordt er uitgegaan van een ‘Ja, tenzij bezwaar’-principe. Bij OPT-IN “Nee, tenzij toestemming”. In deze studie is onder andere gekeken naar het toestemmingspercentage en de mogelijke bias die deze verschillende vormen van toestemming kunnen veroorzaken.

De auteurs concluderen dat het toestemmingspercentage veel lager is bij OPT-IN toestemming en dat de “OPT-IN” patiëntengroep minder representatief is voor de daadwerkelijke studiepopulatie via deze manier van toestemming vragen. Zogenoemde ‘consent bias’ kan uiteindelijk de studie-uitkomsten beïnvloeden. Het is erg belangrijk dat zowel onderzoekers als beleidsmakers zich dit realiseren. Uiteraard vereist sommige data OPT-IN, maar in het algemeen biedt OPT-OUT een praktische en veilige oplossing met minder bias.

Het artikel is open access gepubliceerd en te raadplegen via https://www.jmir.org/2023/1/e42131.